TSKB Gayrimenkul Değerleme Raporu: Konut Piyasası Üzerine Değerlendirmeler
TSKB Gayrimenkul Değerleme, 2024 yılına ait “Bir Bakışta Konut Piyasası Birinci Yarıyıl” raporunu yayımladı. Bu rapor, 2024 yılının ilk altı ayında Türkiye konut piyasasında yaşanan gelişmeleri, satış trendlerini ve fiyat endekslerini detaylı bir şekilde ele almaktadır. Raporda, konut satışlarının genel olarak durağan bir seyir izlediği vurgulanıyor. Özellikle ipotekli alımların tarihi dip seviyelerine gerilediği ve toplam ipotekli satışların yüzde 9 gibi düşük bir orana düştüğü belirtiliyor.
2024 Yılı İlk Altı Aylık Konut Satış Verileri
2024 yılı ilk altı aylık konut satış verileri, 2023 yılındaki performansla benzerlik göstermektedir. İpotekli satışların azalması, piyasanın genel durumu üzerinde olumsuz bir etki yaratmakta. Ancak, nakit ve senetli satışların güçlü bir şekilde devam etmesi, piyasanın bir nebze de olsa canlı tutulmasına katkıda bulunmaktadır. İş günü başına yapılan konut satışlarının ise yılın başından itibaren benzer seviyelerde seyrettiği ve küçük bir artış trendinin yaşandığı belirtiliyor.
- İpotekli Alımlar: İpotekli alımların düşüşü, kredi faiz oranlarındaki artış ve konut fiyatlarının yüksekliği ile ilişkilendirilmektedir. Bu durum, özellikle alıcıların bütçelerini zorlamakta ve konut edinimlerini ertelemelerine sebep olmaktadır.
- Nakit ve Senetli Satışlar: Nakit ve senetli satışların artması, alıcıların daha güvenli ve istikrarlı bir yatırım arayışında olduklarını gösteriyor. Bu tür satışların toplam satışlar içindeki payı yüzde 45’e yükselmiştir.
Konut Fiyat Endeksi ve Yabancı Satışlar
Konut fiyat endeksi, aylık enflasyonun altında kalma trendini sürdürmekte ve bu durum alım gücünde bir azalmaya neden olmaktadır. Özellikle, yabancıya yapılan konut satışlarının da düşüş göstermesi, yerli piyasalardaki ekonomik belirsizliklerden kaynaklanıyor olabilir. 2024 yılı ilk altı ayında yabancıya yapılan konut satışları, toplam satışların sadece yüzde 1.9’u seviyesine gerilemiştir. Bu oran, 2018 öncesi dönem seviyelerine dönüşü işaret ediyor.
- Yabancı Satış Payı: 2018 yılında yapılan düzenleme değişiklikleri sonrasında yabancıya yapılan konut satışları önemli ölçüde artmıştı. Ancak 2024 yılında bu artışın tersine döndüğü görülmektedir. Örneğin, Antalya’da yabancı satış payı 2023 yılında yüzde 23 iken, 2024 yılının aynı döneminde bu oran yüzde 12’ye gerilemiştir.
Yapı Ruhsatları ve İskân Belgeleri
2024 yılı ilk çeyrek yapı ruhsatları, inşaat sektöründe umut verici bir tablo sunmaktadır. Önceki yılların ilk çeyrekleri ile kıyaslandığında, son altı yılın en iyi ilk çeyreği yaşanmıştır. Ancak, bu yapı ruhsatlarının ne kadarının deprem bölgesindeki inşaatlarla ilgili olduğu üzerinde durulması gereken bir noktadır. İskân belgeleri ise ruhsatlar kadar umut verici bir durum sergilememektedir; ruhsatların oldukça gerisinde kalınmıştır.
- İskân Belgeleri: İskân belgelerinin geride kalması, tamamlanan projelerin yeterince hızlı bir şekilde devreye alınmadığını ve sektördeki belirsizliklerin devam ettiğini göstermektedir.
İnşaat Maliyet Endeksi
İnşaat maliyet endeksindeki artış trendi, 2024 yılı itibarıyla devam etmektedir. Mayıs 2024 verilerine göre, yıllık inşaat maliyet endeksindeki artış yüzde 72.78 ile son 16 ayın en yüksek artış oranı olarak kaydedilmiştir. İşçilik maliyetlerinin artışı, sektördeki iş gücü talebinin yükselmesiyle de ilişkilidir. İşçilik endeksi yıllık yüzde 108.93 artış gösterirken, malzeme endeksindeki yıllık artış ise yüzde 58.75 seviyesinde gerçekleşmiştir.
Sonuç olarak, 2024 yılı konut piyasası, birçok zorluk ve belirsizlikle karşı karşıya kalmaktadır. İpotekli alımların düşmesi, yabancı satışların azalması ve inşaat maliyetlerindeki yüksek artış, piyasanın geleceği hakkında soru işaretleri yaratmaktadır. Ancak, nakit ve senetli satışların artışı, piyasanın canlılığını koruma çabasında olduğunu göstermektedir. Gelinen noktada, sektör paydaşlarının stratejilerini gözden geçirmesi ve piyasa koşullarına uyum sağlaması büyük önem taşımaktadır.
