Japonya Merkez Bankası’nda Faiz Artışları Üzerine Siyasi Belirsizlik
Reuters’e göre, Japonya Başbakanı Fumio Kishida’nın istifa kararı, ülkede ciddi bir siyasi belirsizlik yaratmış durumda. Bu durum, Japonya Merkez Bankası’nın (BOJ) faiz oranlarını artırma planlarını duraklatma ihtimalini artırıyor. Analistler, bu duraklamanın süresinin, iktidar partisinin liderlik yarışının sonuçlarına ve piyasalardaki hareketlerin bu tartışmalara etkisine bağlı olduğunu belirtmektedir.
Kishida, geçen yıl BOJ başkanlığına Kazuo Ueda’yı seçmişti. Ancak, Çarşamba günü, iktidardaki Liberal Demokrat Parti’nin (LDP) Eylül ayındaki liderlik yarışına katılmayacağını açıkladı. BOJ, Kishida yönetimiyle yakın bir işbirliği içinde çalışarak yüksek ücretlerin ekonomik faydalarını duyurmayı amaçlıyordu. Kishida, BOJ’un faiz artırımının Japonya’nın büyüme odaklı ekonomisine geçişini destekleyeceğini ve deflasyondan çıkış için bir işareti olduğunu ifade etmişti.
Siyasi Boşluk ve Ekonomi Politikası Üzerindeki Etkileri
Kishida’nın siyasetten çekilmesi, ekonomi politikası üzerinde belirsizlik yaratan bir boşluk bırakıyor. Bu durum, BOJ’un hükümetle koordineli bir şekilde gevşek parasal koşullardan çıkma çabalarını karmaşıklaştırıyor. Önde gelen adaylar, kısmen yendeki sert düşüşleri frenlemenin bir yolu olarak, Japonya’nın ultra düşük faizlerindeki kademeli artışları destekliyor. Shigeru Ishiba, potansiyel bir lider olarak, BOJ’un kademeli faiz artırımı konusunda “doğru yolda” olduğunu belirtti.
Ticaret Bakanlığı, enflasyonun düşmeye devam ettiğini ve tüketici harcamalarının sağlıklı kaldığına dair güvence verdi. Partinin diğer önemli isimleri olan Toshimitsu Motegi ve Taro Kono, daha yüksek faizler ve BOJ’un daha sıkı bir iletişim kurması gerektiği yönünde çağrılarda bulundu. Ancak, eski başbakan Shinzo Abe’nin teşvik politikalarını destekleyen Sanae Takaichi, BOJ’un mevcut durumunu savunan tek isim olarak öne çıkıyor.
BOJ’un Bağımsızlığı ve Hükümetin Rolü
BOJ, yasa gereği para politikasını belirlemede hükümet müdahalesinden bağımsız olma hakkına sahiptir. Ancak tarihsel olarak, ekonomiyi dengelemek için parasal genişleme araçlarını kullanması yönünde siyasi baskılara maruz kalmıştır. Bu gerilim, hükümetin BOJ yönetim kurulu üyelerini atama yetkisinden kaynaklanmaktadır.
Analistler, zayıf yen’in artan yaşam maliyetleri nedeniyle hane halkı üzerindeki baskıyı artırması dolayısıyla pek çok politikacının kademeli faiz artışlarına onay vereceğini düşünüyor. Bu, BOJ’un muhtemelen mevcut rotasında kalacağı ve başlangıçta öngörülenden daha yavaş da olsa faiz artırmaya devam edeceği anlamına geliyor.
Gelecek Faiz Artırımları ve Piyasa Beklentileri
Japonya Ekonomik Araştırma Merkezi tarafından yapılan bir ankette, birçok ekonomistin yıl sonuna kadar ikinci bir faiz artırımının olacağını öngördüğü belirtiliyor. BOJ’un, Mart ayında negatif faiz oranlarını sonlandırdıktan sonra kısa vadeli faiz oranlarını %0,25’e yükselttiği göz önüne alındığında, daha fazla faiz artırımı yapılmasının gerekliliği gündeme geliyor. Başkan Kazuo Ueda, faiz artırımının tam bir sıkılaştırma yerine gerekli ayarlamalar olduğunu ifade etti; bu duruşu muhtemelen sürdürecektir.
Bununla birlikte, BOJ’un, Eylül ayındaki LDP liderlik yarışına yakın olan 19-20 Eylül tarihindeki bir sonraki politika toplantısında duraklama yapması bekleniyor. Analistler, ABD başkanlık seçimlerinin de piyasalarda volatilite yaratabileceğini ve BOJ’un 30-31 Ekim’deki toplantısında harekete geçmesini engelleyebileceğini belirtiyor. Daiwa Securities baş ekonomisti Toru Suehiro, “BOJ, en azından Japonya ve ABD’deki siyasi belirsizlikler geçene kadar faiz artırımlarını erteleyecek” dedi.
Yen’in Durumu ve Politika Üzerindeki Etkileri
Yenin düşüş eğiliminin tersine dönmesi, politikacıların faiz artışlarına olan desteğini etkileyebilir. Yen, Temmuz ayındaki faiz artırımının ardından yükseliş gösterdi, ancak bu durum hisse senedi fiyatlarında dalgalanmalara neden oldu ve BOJ’un daha şahin bir iletişim kurmasını zorlaştırdı. Mitsubishi UFJ Morgan Stanley Securities baş tahvil stratejisti Naomi Muguruma, “Yendeki zayıf gidişat tersine dönerse, bazı politikacılar BOJ’un faiz oranlarını daha da artırması gerekip gerekmediğini sorgulamaya başlayabilir” yorumunu yaptı.
Sonuç olarak, Japonya’nın ekonomik geleceği ve BOJ’un politika kararları, siyasi belirsizliklerin etkisi altında şekillenmeye devam edecek. Yeni liderin atanması ve piyasa dinamiklerinin evrimi, faiz artışlarının seyrini belirleyecektir. Bu bağlamda, BOJ’un izlediği politika ve ekonomik veriler, önümüzdeki dönemde büyük bir önem taşıyacaktır.
