Ekonomide İyileşme İşaretleri
Ekonomide genel görünüm giderek iyileşiyor. Ancak bu olumlu gelişmelerin vatandaşlara yansıması, hala önemli bir soru işareti. Merkez Bankası rezervleri, 9 Ağustos itibarıyla 150,2 milyar dolara ulaşarak rekor bir düzeye çıktı. Bu durum, Türkiye’nin mevcut rezerv sorunu yaşamadığını gösteriyor. Cari açık, geçen yılın mayıs ayında 57 milyar dolarken, bu yılın haziran ayında 25 milyar dolara düştü. Bu azalma, dış ticaret dengesinin iyileştiğini ve ekonominin daha sağlıklı bir seyir izlediğini ortaya koyuyor.
Ülkenin risk primi, 700 baz puandan 270 baz puana geriledi. Bu durum, Türkiye’nin yurt dışından daha uygun koşullarda borçlanabilme yetisini artırdı. Üç büyük kredi derecelendirme kuruluşu, Türkiye’nin kredi notunu artırarak uluslararası alandaki güvenilirliğimizi artırdı. Gri listeden çıkmamız, dış finansmana erişimimizi önemli ölçüde kolaylaştırdı ve artık dış kaynağa erişim sorunumuz kalmadı. Orta Vadeli Program öncesinde 100 dolar borç ödemek için 97 dolar bulabiliyorken, programın sağladığı iyileştirmelerle bu oran şu anda 152 dolara yükselmiş durumda.
Reel Sektördeki Olumlu Gelişmeler
Reel sektörün dış borç çevirme oranı, yüzde 73’ten yüzde 115’e çıkmış durumda. Bu, firmaların döviz cinsinden borçlarını çevirmekte daha başarılı olduklarını gösteriyor. Türkiye, 2023’ün ilk çeyreğinde yurt dışında 10 yıllık tahvili yüzde 9,8 ile satıyordu. Ancak bu oran şimdi yüzde 7,2’ye düştü. Bu durum, yatırımcıların Türkiye’ye olan güveninin artış gösterdiğini ve ülkenin borçlanma maliyetlerinin düşmesinin bir göstergesidir.
Yeni Vergi Kanunu ve Kayıt Dışılık Mücadelesi
Yeni vergi kanununa baktığımızda, kayıt dışılıkla mücadele konusunda önemli adımlar atıldığını görmekteyiz. Çok uluslu şirketlere getirilen yüzde 15 asgari kurumlar vergisi, vergi adaletini sağlamak adına atılmış önemli bir adımdır. Ayrıca, istisna, teşvik ve indirimler nedeniyle vergi ödemeyen şirketlerden en az yüzde 10 kurumlar vergisi alınacak olması, kayıt dışı ekonominin azaltılması hedefini taşımaktadır. Yap, İşlet, Devlet modeliyle Kamu Özel İşbirliği Projeleri kapsamında elde edilen kazançlardan yüzde 30 kurumlar vergisi alınması, bu alandaki gelirlerin artırılması açısından faydalı olacaktır.
Yatırım fonları ve ortaklıklarından mevcut kazanç istisnasının, gayrimenkul kazançlarında yüzde 50 kâr dağıtımı şartına bağlanarak gelir ve kurumlar vergisi alınması da önemli bir düzenleme. Kayıt dışı olan ve vergi ödemeyenlere ceza kesilmesi, vergi uyumunun artırılması adına atılmış bir diğer adım. Ancak, bu süreçlerin yanı sıra, emeklilerin durumu daha iyi olabilirdi. Genel olarak memurların durumu iyiyken, özel sektör çalışanlarının durumu ise hâlâ sıkıntılı. Bu noktada, finansmana erişim kolaylaşıp faizler düştüğünde, özel sektör çalışanlarının da durumu düzeltilebilecektir.
Hükûmetin Ekonomik Reform Çabaları
Hükûmet, ekonomiyi düzeltmek için elinden geleni yapıyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, tüm tedbirleri alarak bu süreci yönetiyor. Ancak, bu olumlu gelişmelerin halka yansıması, hala beklenen bir durum. Ekonomik sıkıntıları herkes gözlemliyor ve bu sıkıntıların giderilmesi için daha fazla zaman gerektiği aşikar. Ancak, geçmişte yaşanan en karanlık dönemlerin geride kaldığı ve artık daha iyi bir döneme girdiğimiz kanısındayım.
Her geçen gün ekonomideki iyileşmelerin artacağına inanıyorum. Karamsar söylemlere kulak asmamak gerektiğini düşünüyorum. Her gün ekonomiyi kötüleyen finansçılar, yalnızca olumsuz senaryolar sunuyorlar. Onların önerileri ise genellikle yapılamaz ve sürdürülebilir değil. Geçen yıl faizlerin artırılmadığı dönemlerde eleştiriler yapılırken, şimdi faizlerin artırılmasından dolayı da eleştiriler devam ediyor. Doların 32-33 TL bandında sabitlenmesi, bazı çevreler tarafından olumsuz karşılanıyor. Ancak bu durum, istikrara yönelik önemli bir adım olarak değerlendirilmeli.
Sonuç olarak, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yürüttüğü politikaların olumlu sonuçlar vereceğini ve 4-5 ay içinde herkesin bu iyileşmeleri görmeye başlayacağını düşünüyorum. Ekonomik reformlar, zaman alacak ama sonuçları itibarıyla ülkemizi daha güçlü bir geleceğe götürecektir.
