RAPOR: ABD İstihdam Verileri FED için hiç bu kadar önem arz etmedi!

ABD Merkez Bankası ve Enflasyon Takibi

ABD Merkez Bankası (Fed), enflasyon cephesinde gösterdiği iyimserlik sonrası, bozulan istihdam piyasasını dikkatle izlemektedir. Küresel piyasalardaki yatırımcılar, ekonomik aktivite tarafında artan resesyon endişeleriyle birlikte, Fed’den yıl sonuna kadar daha agresif bir faiz indirimi beklemektedir. Bu beklentiler, hayal kırıklığı yaratan istihdam verilerine dayanmaktadır. 18 Eylül Fed toplantısında CME FedWatch verilerine göre, 50 baz puan faiz indirimi ihtimali %45’e yükselmiştir ve yıl sonuna kadar toplamda 100 baz puan faiz indirimi hala gündemde kalmaktadır.

Fed’in Haziran projeksiyonlarında bir adet faiz indirimi sinyali vermesine rağmen, son ekonomik göstergeler ışığında bu rakamın Eylül projeksiyonlarında artması beklenmektedir. Fed, faiz indirimlerine piyasa beklentilerine paralel mi başlayacak yoksa normalleşme adımlarıyla daha temkinli bir süreç mi izleyecek, bu konuda 6 Eylül ABD verileri kritik bir öneme sahiptir. Tarım sektörü haricindeki istihdam verilerine Tarım Dışı İstihdam (Nonfarm Payrolls), iş aradığı halde iş bulamayan kişilerin toplam iş gücü içerisindeki oranına İşsizlik Oranı (Unemployment Rate), tarım sektörü dışında çalışan işçilere ödenen saatlik ücretteki değişimlere ise Ortalama Saatlik Kazançlar (Average Hourly Earnings) denir.

Cuma günü ABD’den gelecek kritik verilere ilişkin piyasa beklentilerine Bloomberg kaynak olarak göstereceğimiz yukarıdaki tablodan ulaşabilirsiniz. Bu rakamların veri sonuçlanana kadar revize edilebileceği göz ardı edilmemelidir. Bu nedenle en güncel verilere, veri açıklanmadan önceki “GCM Yatırım Yurt Dışı Piyasalar Forex Bülteni” vasıtasıyla ulaşabilirsiniz.

Piyasa Katılımcılarının İstihdam Verileri İçin Beklentileri

Tarım Dışı İstihdam verisine yönelik 63 ekonomist/analist tahminde bulunmuştur. En yüksek tahmin 208K, en düşük tahmin ise 100K olarak kaydedilmiştir. Piyasa beklentisi medyan ise 165K’dır. İşsizlik Oranı verisine yönelik 62 ekonomist/analist tahminde bulunmuş, burada en yüksek tahmin 4,40%, en düşük tahmin 4,10% ve piyasa beklentisi medyan 4,20% olarak belirlenmiştir. Yaz Saati 15.30 / Kış Saati 16.30‘da açıklanacak bu veriler, teorik açıdan Tarım Dışı İstihdam verisinin geçmiş fiyatlamalarıyla her daim bir adım önde olduğunu göstermektedir. Ancak Fed için kritik bir dönemde olmamız nedeniyle tüm veri setini bir arada ele almak, optimal pozisyonlanma açısından hayati bir öneme sahiptir.

Küresel piyasalar, hayal kırıklığı yaratan istihdam verileri sonrasında Fed üzerinde ciddi bir baskı oluşturmuştur. Hem vadeli hem de swap piyasasında bankanın agresif faiz indirimine yönelik beklentiler oldukça güçlüdür. Özellikle seçim öncesinde Fed’in bu kadar agresif bir indirim yapıp yapmayacağı konusunda istihdam piyasasında yaşanan bozulma örnek gösterilmektedir.

Tarım Dışı İstihdam verilerine baktığımızda, son gelen 114K ile birlikte 2024 yılı ortalaması 203K olarak görünmektedir. 2022 yılı ortalaması 377K, 2023 yılı ortalaması ise 251K olduğu dikkate alındığında, istihdam artışındaki yavaşlama oldukça belirgin bir şekilde gözlemlenmektedir. Şu anki ortalamanın, pandemi öncesindeki gibi 200K civarında olması, endişe verici bir görünümden ziyade normalleşme olarak değerlendirilmelidir. Ancak bu ortalamanın sürdürülebilmesi için teorik açıdan en az 181K istihdam artışına ihtiyaç vardır. Aksi takdirde, psikolojik 200K altında bir ortalama ile ilerlenmeye devam edilecektir.

İşsizlik Oranı cephesinde ise, son gelen veriler Nisan ayında %3,9 iken, kademeli bir şekilde yükseliş göstermiştir. Önce 4,00% sonra 4,10% ve geçtiğimiz ay izlenen 4,30% ile piyasaların panik yaşamasına neden olmuştur. Özellikle Aralık 2021’den bu yana %4 üzerinde hareket etmeyen İşsizlik Oranı’ndaki artış, istikrarlı bir şekilde devam ettiğinde Fed üzerindeki baskıyı artırmaktadır. Bu nedenle, Tarım Dışı İstihdam verisinden daha fazla önemsenmesi beklenen İşsizlik Oranı sonucu daha fazla takip edilmektedir. 2022 ve 2023 yılı ortalamasının 3,63%, 2024 yılı ortalamasının ise %3,96 olduğu gözlemlenmektedir. Teorik olarak mevcut ortalamanın korunması için İşsizlik Oranı’nın 4,00% civarında gelmesi gerekmektedir ki, bu tür bir iyimser sonuç Fed üzerindeki baskıyı ortadan kaldırabilir. Ancak bir önceki veriye paralel olarak 4,30% gelmesi durumunda, 2024 yılı ortalaması 4,00% olabileceği gibi, piyasaların Fed üzerindeki agresif faiz indirim baskısının artmasına da neden olabilir. Özellikle Eylül toplantısında 50 baz puan indirim ihtimali, bu tür bir olumsuz sonuçla daha da güçlenebilir. Bu açıdan, İşsizlik verisi 4,00%’a yakın bir iyimserlikte mi çıkacak yoksa kademeli bir şekilde artarak panik havasını artıracak mı sorusuna yanıt arayacağız.

Fed, Veri Sonuçlarına Göre Kararını Değiştirir Mi?

ABD Merkez Bankası Fed, enflasyonla mücadelede bugüne kadar attığı adımlar ve sağladığı iletişim politikası ile sürece yönelik ciddiyetini net bir şekilde ortaya koymuştur. Ayrıca FOMC üyelerinin resmi toplantılar dışındaki zamanlarda verdikleri mesajlar, bankanın bu karmaşık süreci kontrol altında tutmaya çalıştığını göstermektedir. Ancak politik tarafta piyasalara verilecek mesajlar anlık tepkilerden çok genel bir değerlendirme olduğundan, tepkilerin bir miktar gecikmeli olarak yansıdığı görülmektedir. Bu durum, Haziran ayı projeksiyonları ve piyasanın son dönemde bankadan beklediği revizyonlar ile net bir şekilde ortaya çıkmaktadır.

Burada, Fed kaynaklı karar mekanizması ile Fed’e ilişkin spekülatif fiyatlama davranışı arasındaki farkı ayırt etmemiz gerekmektedir. Çünkü Fed, sadece 1 veriye bakarak para politikası kararlarında aksiyona geçmeyecektir. Tüm veri setini bir arada değerlendirerek para politikasında bir revizyon olup olmayacağını tartışacaktır. Oysa ki traderlar, her verinin sonucuna yönelik finansal varlıklara etki oluşturacak spekülatif yorumlamalar yapabilir. Son gelen göstergeler (Enflasyon, Tarım Dışı İstihdam, İşsizlik ve PMI gibi) nedeniyle Fed’in yılın kalanında toplamda 100 baz puan faiz indirmesi gerektiği beklentisi güçlenmiştir. Ancak Fed Başkanı Powell, piyasalar kadar heyecanlı olmayarak 31 Temmuz toplantısında Eylül ayı için faiz indirimi kapısını aralamıştır, ancak devamının gelip gelmeyeceği hususunda Eylül ayı ekonomik projeksiyonları, özellikle FOMC üyelerinin yer aldığı Dot Plot bölümünü inceleyeceğiz.

Piyasalara dönecek olursak, Fed’in ilk faiz toplantısı 18 Eylül tarihindedir. Bu toplantıda bankanın faiz indirimi yapma ihtimaline kesin gözüyle bakılmaktadır. Hatta bu toplantıda 25 yerine 50 baz puan faiz indirimi ihtimali bile %45 civarındadır. ABD istihdam verileri, Eylül ayındaki toplantıda faiz indiriminin ne olacağına yönelik anlık fiyatlama tarafını yorumlamak adına benchmark gösterge olarak kabul edilmektedir. Olumsuz istihdam verileri, 50 baz puan faiz indirimi ihtimalini güçlendirebilirken, olumlu istihdam verileri 25 baz puan faiz indirimi ile normalleşme eğilimini destekleyebilir. Ancak burada önemli bir hatırlatma yapmak gerekmektedir; bahsettiğimiz senaryo, anlık fiyatlama tarafındaki spekülatif bir durumdur. Diyelim ki olumsuz istihdam verileri geldi, bu durum Fed’in 50 baz puan faiz indirimi yapacağı anlamına gelmez. Seçim öncesinde Fed’in bu kadar agresif bir dönüş sağlaması beklenmemektedir.

Bu açıdan, Fed kaynaklı karar mekanizması ile Fed’e ilişkin spekülatif fiyatlama davranışı arasındaki farkı iyi bir şekilde ayırt etmemiz gerekmektedir.

Veri Sonuçlarına Yönelik Başarılı Yorumlar Yapabilmek İçin Geçmiş Dönemdeki Etkilerin Bilinmesi Önemlidir!

Kritik ABD verilerinin varlık fiyatları üzerindeki olası etkilerini doğru yorumlamak, stratejilerin başarıya dönüşmesi açısından önemlidir. Bu nedenle yorumlama yeteneğinizi geliştirmek için geçmiş dönemlerde nasıl tepkiler verildiğinin bilinmesi gerekmektedir. Ancak bu bilgi, yeni dönemdeki beklentilerde kesin başarı sağlama psikolojisini oluşturmamalıdır. Zira günler, haftalar, aylar hatta yıllar içerisinde ülkelerin makro-ekonomik dinamikleri ve piyasa beklentileri değişkenlik göstermektedir. Bu nedenle her ay aynı etkiyi beklemek doğru olmayacaktır.

Geçmiş dönem çalışmaları, yatırımcıların bu veri ile birlikte olası hareket akışını daha başarılı bir şekilde yorumlayabilmesi adına pratik bilgiler olarak düşünülmelidir.

2 Ağustos 2024 tarihinde yani bir önceki ay, açıklanan ABD verileri ile birlikte EURUSD ve Ons Altın ilk dakika fiyatlama davranışında önemli bir yükseliş gözlemlenmiştir. Ancak bu yükseliş, ikinci dakikadan itibaren hacimsel anlamda sınırlanmakta ve davranış biçimini değiştirmektedir. Bu süreç, mevcut haberin açıklandığı anın ne kadar önemli olduğunu ve haberin sonucunun yorumlanmasında zamana bağlı değişimlerin önemini artırmaktadır. Bu nedenle veriye hızlı bir şekilde ulaşmak ve ilgili veriyi doğru yorumlamak kritik bir önem taşımaktadır. GCM Forex / Viop / Borsa Yatırımcıları, verilerin sonucuna ilişkin GCM MT4 / GCM MT5 platformları içerisinde yer alan ve anlık veri akışının geçtiği “Haberler” bölümünden yararlanabilir.

1 Eylül 2023 tarihinde yani bir önceki yılın aynı ayında, açıklanan ABD verileri ile birlikte EURUSD ve Ons Altın ilk dakika fiyatlama davranışında önemli bir yükseliş gözlemlenmiştir. Ancak bu yükseliş, ikinci dakikadan itibaren hacimsel anlamda sınırlanmakta ve diğer dakikalarda da davranış biçimini değiştirmektedir. Bu süreç, mevcut haberin açıklandığı anın ne kadar önemli olduğunu ve haberin sonucunun yorumlanmasında zamana bağlı değişimlerin önemini artırmaktadır. Bu nedenle veriye hızlı bir şekilde ulaşmak ve ilgili veriyi doğru bir şekilde yorumlamak kritik bir önem taşımaktadır. GCM Forex / Viop / Borsa Yatırımcıları, verilerin sonucuna ilişkin GCM MT4 / GCM MT5 platformları içerisinde yer alan ve anlık veri akışının geçtiği “Haberler” bölümünden yararlanabilir.

Önemli Finansal Varlıkların Veri Etkileri

Yukarıda, gerek 1 ay gerekse 1 yıl öncesine ait verilerin EURUSD ve ONS ALTIN 1 dakikalık grafik üzerindeki etkilerine değinilmiştir. Peki, dünyanın en fazla işlem gören EURUSD paritesi, kritik ABD verilerine göre nasıl bir performans sergileyebilir? Bu sorunun cevabı için 2013 Ocak’tan itibaren ilgili haberlerin sonuçlarının parite üzerindeki 5, 15 ve 30 dakikalık zaman dilimlerinde kaç pip hareket ettiğini aşağıdaki tablolardan görebilirsiniz.

140 tane veri (11 yıl + 8 ay) sonucunun EURUSD paritesi üzerindeki etkisini incelediğimizde, 5 dakika içerisinde ortalama 44 pip, 15 dakika içerisinde ortalama 50 pip ve 30 dakika içerisinde ortalama 56 pip hareket ettiği görülmektedir. 5 ile 30 dakika arasındaki ortalama değerler incelendiğinde ise önemli bir pip farkının olmadığını belirtmek gerekir. Bu nedenle, özellikle istihdam verilerinin ilk 5 dakika üzerindeki olası etkisinin çok daha önemli olduğu söylenebilir.

Tablo içerisinde yeşil renkli olanlar genel ortalamanın üzerindeki performans, kırmızı renkli olanlar ise genel ortalamanın altındaki performans olarak dikkate alınmalıdır. 2024 yılının ilk 8 ayını geride bıraktık. Fiyat etkisine baktığımızda genel ortalama üzerinde bir seyir izlenmektedir. Bu durum, ABD Merkez Bankası Fed politikalarının makro gelişmelerdeki değişimlerde oynaklık oluşturduğunu ve traderların anlık tepkilerde daha fazla efor sarf ettiğini göstermektedir. Bu sebeple yılın kalan bölümlerindeki veri sonuçları kendi iç dinamiklerinde ayrı ayrı önem taşımaktadır.

İlk 5 dakikanın öneminden bahsediyoruz ancak bu düşünce, 5 dakikanın sonuna kadar ilgili etkinin devam ettiği anlamına gelmemelidir. Bu konu ile alakalı en net bilgi, hiç şüphesiz ki bir ay ve bir yıl önce vurguladığımız EURUSD ve ONS ALTIN 1 dakikalık grafik üzerindedir. Burada ilk iki dakikada hareket alanının genel itibariyle yoğunlukta olduğu bir zaman dilimi olduğunu söyleyebiliriz. Bu istatistik, DOLAR ENDEKSİ (#DOLLAR_IND), GBPUSD, USDJPY, DAX40, USDTRY, EURTRY, HAM PETROL (CRUDE OIL) ve BRENT PETROL (BRENT OIL) gibi diğer finansal varlıklarda da benzer özellikler taşımaktadır. Ancak süreyi daha da uzattığımızda etki nasıl şekilleniyor, bunu görebilmek adına SP500, DAX40, TESLA, NVIDIA ve BRENT PETROL üzerinden örneklendirmeye devam edelim.

Tarım Dışı İstihdam verisi açıklandığında, SP500 fiyatının ilk 60 dakikalık performansının son 1 yıllık görüntüsü aşağıda yer almaktadır. Veri açıklandığı andan itibaren ilk 10 dakika içerisinde yatay seyir gözlemlenmekte, daha sonra 30 ile 40. dakika arasındaki hareketlilik dikkat çekmektedir. Bu durum, hem veri açıklandığı an hem de hisse senedi piyasası açılışı öncesinde hareketliliğin arttığını göstermektedir.

Tarım Dışı İstihdam verisi açıklandığında, DAX40 fiyatının ilk 30 dakikalık performansının son 1 yıllık görüntüsü aşağıda yer almaktadır. Veri açıklandığı andan itibaren hareket alanı oluşmaya başlarken, bu hareketin ilk 5 dakikaya yaklaştığı gözlemlenmektedir. Bu durum, benchmark gösterge SP500 ile zamansal olarak ayrıştığı bir süreçte daha erken fiyatlama tarafında kendine yer bulduğunu göstermektedir.

Tarım Dışı İstihdam verisi açıklandığında, BRENT PETROL fiyatının ilk 30 dakikalık performansının son 1 yıllık görüntüsü aşağıda yer almaktadır. Veri açıklandığı andan itibaren hareket alanı oluşmaya başlarken, bu hareketin EURUSD ve Ons Altın’daki gibi ilk 5 dakikada etkili olduğu, ancak 10. dakikaya kadar da uzanabildiği izlenmektedir. Bu durum, her varlığın kendi iç dinamiklerinde farklı bir etki yarattığını göstermektedir.

Tarım Dışı İstihdam verisi açıklandığında, TESLA fiyatının ilk 60 dakikalık performansının son 1 yıllık görüntüsü aşağıda yer almaktadır. Veri açıklandığı andan itibaren ilk 10 dakika ardından yatay seyir gözlemlenmekte, daha sonra da 30 ile 40. dakika arasındaki hareketlilik dikkat çekmektedir. Bu durum, hem veri açıklandığı an hem de hisse senedi piyasası açılışı öncesinde hareketliliğin arttığını göstermektedir. Özellikle benchmark gösterge SP500 ile genel çerçevede paralellik göstermektedir.

Tarım Dışı İstihdam verisi açıklandığında, NVIDIA fiyatının ilk 60 dakikalık performansının son 1 yıllık görüntüsü aşağıda yer almaktadır. Veri açıklandığı andan itibaren ilk 10 dakika ardından yatay seyir gözlemlenmekte, daha sonra da 30 ile 40. dakika arasındaki hareketlilik dikkat çekmektedir. Bu durum, hem veri açıklandığı an hem de hisse senedi piyasası açılışı öncesinde hareketliliğin arttığını göstermektedir. Özellikle benchmark gösterge SP500 ile genel çerçevede paralellik göstermektedir.

Canlı Yayınımızı Kaçırmayın!

Kritik ABD verilerine (Tarım Dışı İstihdam, İşsizlik Oranı ve Ortalama Saatlik Kazançlar / Gelirler) yönelik teorik ve uygulamalı çalışmalarımıza burada son vermekle birlikte, YouTube canlı yayın programımızda çalışmalarımızın en güncel haliyle devam edeceğini hatırlatmak isteriz. Bu açıdan, mevcut kritik gündem maddelerine yönelik bilgilerin pekiştirilmesi ve güncellenmesi, ayrıca bu tür zamanlarda trader psikolojisi olarak nelere dikkat edilmesi gerektiği hususunu tecrübe etmek adına canlı yayınımıza sizleri bekliyoruz. YouTube canlı yayın programına yönelik kayıt ve katılım bilgisi için buraya ziyaret edebilirsiniz.

Yasal Uyarı: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.