EY Yeniden Yapılandırma Nabzı Araştırması 2023
Uluslararası danışmanlık, güvence, strateji, kurumsal finansman ve vergi hizmetleri alanında faaliyet gösteren EY (Ernst & Young), Orta, Doğu ve Güneydoğu Avrupa ile Avusturya’nın önde gelen bankalarında görev yapan borç yapılandırma uzmanlarının görüşlerini içeren dördüncü “EY Yeniden Yapılandırma Nabzı” araştırma sonuçlarını yayınladı. Bu araştırma, bölgedeki yeniden yapılandırma pazarının dinamiklerini ortaya koyarak mevcut eğilimler ve gelecekteki beklentiler hakkında kritik değerlendirmeler sunuyor. Araştırma bulgularına göre, 2024 yılının ikinci yarısında, önceki dönemlere oranla daha fazla yapılandırma işlemi gerçekleşmesi öngörülüyor.
Yeniden yapılandırma işlemlerinin en yoğun olduğu sektörlerin başında inşaat, tarım, gayrimenkul ve perakende gelmesi bekleniyor. Araştırma sonucunda dikkat çeken diğer önemli maddeler ise maliyet kaynaklı baskılar, azalan talepler ve yüksek faiz oranlarının neden olduğu finansman sorunları olarak öne çıkıyor.
2023’ün İkinci Yarısında Yeniden Yapılandırma Faaliyetlerinde Artış
Araştırmaya katılanların %71’i, 2023’ün ikinci yarısında ilk yarısına kıyasla daha fazla kredi portföyü yapılandırmasının gerçekleştiğini belirtmektedir. Ayrıca, katılımcıların %67’si bu yapılandırma artış oranının %25’e kadar çıktığını ifade ediyor. Özellikle Avusturya ve Polonya’daki katılımcıların (%4) bu artışı daha yüksek oranda yaşadıkları gözlemleniyor. Bununla birlikte, %17’lik bir kesim (özellikle Hırvatistan, Yunanistan ve Çekya’dan) yeniden yapılandırma faaliyetlerinde bir azalma olduğuna dikkat çekiyor.
2024 Yeniden Yapılandırma Yılı Olacak
Mevcut ekonomik, politik ve kültürel koşullar değerlendirildiğinde, 2024 yılının birçok yeniden yapılandırma faaliyetinin gerçekleşeceği bir yıl olması bekleniyor. Katılımcıların %47’si, yeniden yapılandırma faaliyetlerinin en fazla 2024’ün ikinci yarısında gerçekleşeceğini ve ardından bu işlemlerde bir düşüş eğilimi gözlemleneceğini düşünüyor. Yılın ilerleyen dönemlerinde, düşen faiz oranları ve işletmelerin piyasalara uyum sağlama yeteneklerinin artmasıyla birlikte, yeniden yapılandırma işlemlerinde bir azalma bekleniyor.
Araştırma sonuçlarına göre, şirketleri yeniden yapılandırma işlemlerine yönelten üç temel faktör dikkat çekiyor:
- Maliyet kaynaklı baskılar
- Azalan satışlar
- Yüksek faiz oranları ve yeniden finansman zorlukları
Sektörel Yeniden Yapılandırma Faaliyetleri
EY Yeniden Yapılandırma Araştırması’na göre, gerçekleşen ve beklenen yeniden yapılandırma faaliyetleri arasında en fazla etki gösteren beş önemli sektör belirlenmiştir. Bu sektörler, en yüksek yeniden yapılandırma işlemi beklentisine göre sırasıyla inşaat, tarım, gayrimenkul, imalat ve perakende olarak sıralanmaktadır. Özellikle inşaat sektöründe, artan malzeme maliyetleri, enerji, işçilik giderleri ve yüksek faiz oranları gibi sorunlar ön plana çıkıyor.
Tarım sektörü ise, özellikle Ukrayna’daki Karadeniz limanlarının yeniden açılmasıyla birlikte ürün fiyatlarındaki düşüşlerden etkilenirken, gübre, yakıt ve enerji maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle olumsuz bir tablo çiziyor. Bu durum, kar marjlarının daralmasına ve nakit akışının olumsuz etkilenmesine neden olarak likidite baskısını artırıyor. Gayrimenkul sektörü de, artan faiz oranları sebebiyle varlık değerlemelerinde yaşanan düşüşlerden ve azalan talepten olumsuz etkileniyor. Ancak bazı ülkelerde devletin aldığı talep artırıcı önlemler ve gayrimenkul geliştiricilerinin varlıklarını kiralama stratejilerine yönelmeleri, sektördeki toparlanmayı hızlandırabilir.
Yeniden Yapılandırma Çözümleri
Araştırmaya göre, 2023’ün ikinci yarısında da “yeniden düzenleme ve vade uzatma” stratejisi borç yapılandırması için en yaygın çözüm olmaya devam ederken, “varlık satışları” ikinci sırada yer alıyor. Diğer bir çözüm olan “yeniden finansman” işlemlerinin sayısı da artış göstermektedir. Ancak, likidite rezervlerinin piyasa baskılarına uzun süre maruz kalması nedeniyle iflasların artmaya devam ettiği görülüyor. Bunun nedeni, işletmelerin çeşitli hükümet destekleri alırken iş modellerini piyasalardaki yeni normlara uyum sağlamak adına proaktif adımlar atamamış olmaları olarak ifade ediliyor.
Bu bağlamda, bankaların ödeme zorluğu içinde olan şirketlerin borçlarını satışa çıkarması, 2023’ün ilk ve ikinci yarısında giderek daha yaygın bir uygulama haline gelmiştir.
Yeni Finansman Kaynakları: Mevcut Bankalar ve Hissedarlar Ön Planda
2023’ün ikinci yarısındaki yeniden yapılandırma süreçlerinde, yeni finansman kaynakları açısından mevcut kreditörler ve hissedarlar en önde gelen finansman sağlayıcıları olarak ön plana çıkıyor. Yeni kreditörler ve yeni hissedarlar ise finansman kaynakları arasında 3. ve 4. sırada yer almaktadır. Özellikle COVID-19 pandemisi döneminde uygulanan devlet destek programlarının sona ermesiyle, devlet organlarının bu süreçlerdeki rolünün azaldığı gözlemleniyor.
Diğer yandan, tedarikçi kredisinin yeniden yapılandırma süreçlerinde giderek daha önemli hale gelmesinin gerekçesi olarak, uzun süren enflasyonist baskıların girdi maliyetlerini artırması gösteriliyor. Ayrıca, finansal zorluklar yaşayan şirketlerin borçlarına veya bu tür şirketlerin hisselerine yatırım yapan özel yatırım fonları (distressed funds), ticari bankaların sağlayamayacağı esnek koşullarda finansman sunarak yeniden yapılandırma işlemlerinde giderek daha büyük bir rol oynamaktadır.
Yeniden Yapılandırma Uygulamaları
EY Yeniden Yapılandırma Nabzı Araştırması ile ilgili olarak, EY Türkiye Şirket Ortağı, Orta, Doğu, Güneydoğu Avrupa ve Orta Asya Sermaye Borç Danışmanlık Lideri Orçun Makal, şunları ifade etti: “Araştırma sonuçlarına göre, 2024’ün ilk yarısında 2023’ün ikinci yarısına kıyasla yeniden yapılandırma işlemlerinin sayısında bir artış gözlemleniyor. Yeniden yapılandırma işlem sayısındaki artışın devam eden maliyet kaynaklı baskılar, azalan talepler ve yüksek faiz oranları nedeniyle 2024’ün ikinci yarısında da sürmesini bekliyoruz. Yeniden yapılandırma işlemlerinin en çok inşaat, tekstil, gayrimenkul ve tarım sektörlerinde gerçekleşebileceğini ve işlem sayılarının artmasına rağmen, işlemlerin kredi hacimlerinde düşüş beklendiğini söyleyebiliriz.”
Raporun Tamamına Buradan Ulaşabilirsiniz
