Yeni Orta Vadeli Program (OVP) Açıklaması
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, Yeni Orta Vadeli Program (OVP) ile ilgili açıklamaları Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde yaptı. Açıklama sırasında Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek’in yanı sıra ilgili bakanlar, bürokratlar ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) yöneticilerinin de hazır bulunması dikkat çekti. Bu durum, ekonomi yönetimine yönelik sağlanan siyasi desteğin yanı sıra, çeşitli aktörler arasındaki eşgüdümün önemine vurgu yapmaktadır. Yılmaz, OVP’nin hazırlanması sürecinde sivil toplum kuruluşları (STK), sendikalar ve diğer paydaşlarla görüş alışverişinde bulunulduğunu belirtti. Bu yaklaşım, programın toplumun beklentilerini yansıtması ve geniş bir toplumsal sahiplenme oluşturması açısından önemlidir.
İletişim Politikası ve Algı Yönetimi
Açıklamanın sonunda, geçen yılki OVP’de yer alan hedefler ve reformlara yönelik bir değerlendirme yapılması, iletişim politikası açısından olumlu bir adım olarak değerlendirilebilir. Bu tür bir şeffaflık, kamuoyunun güvenini artırabilir. Ancak, soruların yalnızca basından alınması ve tüm soruların tek bir turda toplanarak cevaplandırılması, iletişim stratejisinin etkisini sınırlamıştır. Bu durum, medya ile olan etkileşimde daha açık bir yaklaşımın benimsenmesi gerektiğini göstermektedir.
Ekonomi Yönetimi ve Politika Eşgüdümü
Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, OVP’nin temel hedefinin enflasyonla mücadele olduğunu ve bu sayede toplumsal refah artışının sağlanacağını ifade etti. Ayrıca, bütçe açığında beklenen azalışın, maliye politikasından fiyat istikrarına önemli bir katkı sağlayacağını vurguladı. Ekonomi yönetimi arasındaki politika eşgüdümüne olan vurgu, mali istikrarın sağlanması için kritik bir öneme sahiptir. Bu bağlamda, Bakan Şimşek’in doğrudan vergilerin artırılması yönündeki adımlara ve verginin tabana yayılması konusundaki açıklamaları, vergi sisteminin daha adil bir hale getirilmesi amacını taşımaktadır.
Büyüme Hedefleri
OVP’de yer alan büyüme tahminlerinin önceki OVP’ye göre 0,5 puan aşağı revize edilmesi, enflasyonla mücadele açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilir. Ancak, büyüme hedefleri ve enflasyon tahminleri birlikte değerlendirildiğinde, büyüme tahminlerinin bir miktar yüksek olduğu düşünülmektedir. Kısa vadede büyümede yavaşlamanın sürmesi beklenirken, gelecek yıldan itibaren iktisadi faaliyetin toparlanması muhtemeldir. Bu durum, ekonomik dinamiklerin yeniden canlanmasına olanak tanıyabilir.
İstihdam ve İşsizlik Oranı
OVP’de işsizlik oranına yönelik hedeflerin, tahmin ufku boyunca tek haneli seviyelerde korunmasının önceliklendiği görülmektedir. 2025 yılı için işsizlik tahmini, 2024’e göre bir miktar artış göstermektedir. Bu durum, kısa vadede iktisadi faaliyetteki yavaşlamanın bir yansıması olarak değerlendirilebilir. İş gücü piyasasında yaşanacak bu değişimler, istihdam politikalarının gözden geçirilmesini gerektirebilir.
Enflasyon Tahminleri
OVP hedeflerinin, TCMB’nin tahminlerinin orta noktasının üzerinde ancak tahmin aralığı içinde olduğu gözlemlenmektedir. OVP hedefleri, piyasadaki beklentilere oranla daha iyimser seviyelerde kalmaktadır. Ayrıca, OVP tahmin ufkunun sonunda enflasyonun %5 hedefinin üzerinde kalacağı öngörülmektedir. Bu durum, OVP’deki tahminlerin kısmen gerçekçi olduğu ancak hâlâ iyimser seviyelerde olduğunu göstermektedir. Özellikle 2025 yılında büyümedeki hızlanma ile birlikte enflasyonun %20 seviyelerinin altında kalma ihtimalinin düşük olduğu düşünülmektedir.
Ödemeler Dengesi ve Bütçe Açığı
Son bir yıllık dönemde elde edilen iyileşmenin, tahmin ufku boyunca önemli ölçüde korunacağı varsayılmaktadır. Kısa vadede OVP tahminlerine yakın gerçekleşmeler beklenebilir, ancak ilerleyen dönemlerde büyümenin hızlanmasıyla birlikte mevcut tahmin seviyelerinin aşılma riski bulunmaktadır. Bütçe açığı hedefinin 2024 yılı için aşağı revize edilmesi ve 2025 yılında harcamalar kaynaklı bir iyileşmenin beklenmesi, mali disiplin açısından olumlu bir gelişme olarak dikkate alınabilir.
Ortalama Kur Varsayımı
OVP’deki ortalama kur varsayımının herhangi bir resmi beklentiyi yansıtmadığı; kısa vadeli varsayımın piyasadaki beklentilerin ortalamasına dayandığı belirtilmiştir. 2024 yılı için belirlenen 33,22 seviyesindeki ortalama kur varsayımının gerçekleşmesi için, yılın geri kalanında ortalama kurun yaklaşık 35,63 civarında olması gerektiği hesaplanmaktadır. Bu durum, döviz piyasasındaki dalgalanmaların ve enflasyon beklentilerinin etkisini göstermektedir.
Sonuç ve Değerlendirme
Özetle, OVP’nin tanıtımında verilen görüntü, iletişim politikası, politika yapıcılar arasındaki eşgüdüm ve mevcut ekonomi politikalarına yönelik siyasi destek açısından olumlu bir durumu sergilemektedir. Tahminlerdeki eğilimler, kısa vadede iktisadi faaliyetteki yavaşlamanın süreceği ve dezenflasyon sürecinin bir miktar hızlanacağını işaret etmektedir. Ancak, gelecek yıldan itibaren büyüme toparlanırken, dezenflasyon sürecinin güçlü bir şekilde devam edeceği varsayımının bir miktar iyimser kaldığı söylenebilir.
Ayrıca, tahmin ufkunun sonunda dahi %5 hedefinin yakalanamayacağı varsayımı, OVP’nin ana hedefinin tek haneli enflasyon seviyelerine ulaşmak olduğunu göstermektedir. Ekim ayı itibarıyla başlayacak olan 2025 yılı bütçe çalışmalarında, maliye politikasına yönelik daha sağlıklı bir değerlendirme yapılması mümkün olacaktır. Mevcut görüntü itibarıyla, 2025 yılından itibaren maliye politikasının daha sıkı bir duruşa geçeceği değerlendirilmektedir. Bu durum, TCMB’nin 2024 sonu veya 2025 başlarında kademeli olarak faiz indirimlerine başlayacağı yönündeki beklentilerin artmasına zemin hazırlayabilir. Ayrıca, sanayiye yönelik dönüşümü önceliklendiren bir planın açıklanması ve seçici kredi politikalarının aktif olarak sürdürülmesi de önümüzdeki süreçte beklenmektedir.
