Euro Bölgesi’nde Kredi Pazarındaki Durgunluk ve Yüksek Faiz Oranlarının Etkisi
Günümüzde Euro Bölgesi’nde yüksek faiz oranları, hem şirketlerin hem de tüketicilerin borçlanma faaliyetlerini olumsuz yönde etkilemeye devam etmektedir. Avrupa Merkez Bankası (ECB), temmuz ayına ilişkin şirket ve tüketici kredileri ile ilgili verileri yayımladı. Bu veriler, Euro Bölgesi’nde kredi büyümesinin tarihsel ortalamaların oldukça altında kaldığını göstermektedir.
Temmuz ayında, yıllık bazda haziranda %0,7 büyüyen şirket kredileri, geçen ay yalnızca %0,6 artış kaydetmiştir. Tüketici kredileri de 2023 yılının aynı dönemine göre %0,5 oranında bir artış göstermiştir. Bu durum, yüksek faiz oranlarının borçlanma üzerindeki kısıtlayıcı etkisini açıkça ortaya koymaktadır.
M3 para arzı, temmuzda yıllık bazda %2,3 artışla analistlerin beklentisi olan %2,7’nin altında kalmıştır. Önceki ay olan haziranda ise M3 para arzı %2,2 artış göstermiştir. Bu veriler, Euro Bölgesi’nde ekonomik büyüme ve likidite açısından bazı endişeleri beraberinde getirmektedir.
ING Avro Bölgesi Kıdemli Ekonomisti Bert Colijn, bu konu hakkında yaptığı değerlendirmede, “Temmuz ayı banka kredi verileri, yüksek faiz oranlarının hem şirketlerin hem de hanehalkının borçlanmasının zayıf kalmasına yol açmaya devam ettiğini gösteriyor.” ifadelerini kullanmıştır. Colijn, mevcut kredi büyümesinin hala tarihsel ortalamanın oldukça altında olduğunu ve son dönemde toparlanmakta olan para arzının (M3) temmuzda istikrarlı seyrettiğini belirtmiştir.
Colijn, kredi büyümesindeki düşüş eğiliminin sona ermiş olsa da şu anda ciddi bir toparlanma yaşanmadığını vurgulamaktadır. Bu bağlamda, “2022 ve 2023’teki tarihi faiz artışları serisinin en büyük etkisi geride kaldı. Ancak faiz oranları hala çok kısıtlayıcı bir seviyede olduğundan, bu noktada biraz daha düşük piyasa oranlarından kayda değer bir rahatlama yok.” değerlendirmesinde bulunmuştur.
Yüksek faiz oranlarının devam etmesi, özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) finansman bulma konusunda karşılaştığı zorlukları artırmaktadır. Bu işletmeler, genellikle krediye erişim konusunda daha fazla zorluk yaşamakta ve yüksek maliyetler nedeniyle büyüme fırsatlarını kaçırmaktadırlar. Ayrıca, hanehalkı da artan faiz oranları nedeniyle daha az borç almakta ve harcama yapmaktan kaçınmaktadır.
Colijn, faizlerin bir miktar düşmesinin kredilerin artmasına yardımcı olabileceğini ifade etmektedir. Ancak ECB’nin faiz indirimlerinin istikrarlı bir şekilde devam edeceğinin piyasa tarafından fiyatlandığını belirten Colijn, ECB’nin parasal frenden yavaşça çekilmesinin borçlanmada önemli bir artış sağlamasını pek olası görmemektedir. Bu durum, piyasada bir belirsizlik yaratmakta ve ekonomik büyümenin yavaşlamasına neden olmaktadır.
Sonuç olarak, Euro Bölgesi’nde yüksek faiz oranları, hem şirketler hem de tüketiciler için borçlanmayı zorlaştırmakta ve ekonomik büyüme üzerinde olumsuz bir etki yaratmaktadır. Bu durumu aşmak için ECB’nin daha fazla önlem alması ve faiz oranlarını düşürmesi gerekmektedir.
