İSO Türkiye İhracat İklimi Endeksi Temmuz 2023 Raporu
İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından açıklanan Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi, Temmuz ayında 50,8 olarak belirlenmiştir. Bu durum, ihracat ikliminin üst üste yedinci kez aylık bazda güçlendiğini göstermektedir. Ancak, Haziran ayındaki 51,6 seviyesine göre bir gerileme yaşanmıştır. Bu gerilemenin sebebi, ihracat talebi koşullarındaki iyileşmenin Ocak ayından bu yana en düşük oranda gerçekleşmesi olarak değerlendirilmektedir.
2024 yılının ikinci yarısına yaklaşırken, ABD, Birleşik Krallık ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) gibi önemli pazarlarda ekonomik aktivitedeki güçlü büyüme eğilimleri, Türk imalatçılarının dış talep koşullarını genel anlamda olumlu yönde etkilemiştir. Ancak, Euro Bölgesi’nden gelen zayıflık sinyalleri, ihracat iklimindeki iyileşmenin ivme kaybetmesine neden olmuştur. Bu durum, özellikle Türk ihracatçılarının Euro Bölgesi’ne olan bağımlılıkları göz önünde bulundurulduğunda, önemli bir risk faktörü olarak değerlendirilmektedir.
İSO tarafından yapılan açıklamalarda, Temmuz ayında gerçekleşen 50,8’lik endeks değeri, ihracat ikliminin üst üste yedinci kez güçlendiğine işaret etmektedir. Ancak, Haziran ayındaki 51,6 seviyesine göre yaşanan bu gerileme, ihracat talebi koşullarındaki iyileşmenin Ocak ayından bu yana en düşük seviyeye düştüğünü ortaya koymaktadır. ABD, Temmuz ayında da talepte belirleyici bir pazar olmaya devam etmiştir.
Üretim artışı, Haziran ayında görülen 26 aylık rekor seviyeye kıyasla hafifçe yavaşlamakla birlikte güçlü bir seyir izlemektedir. BAE’de ekonomik büyüme, Eylül 2021’den bu yana en düşük hızda olmasına rağmen Temmuz ayında yine de yüksek gerçekleşmiştir. Orta Doğu’nun diğer bölgelerine bakıldığında, Suudi Arabistan ve Kuveyt’te üretim artış gösterirken, Mısır ve Lübnan’da ise daralma gözlemlenmiştir.
Avrupa’da ekonomik büyüme ise üçüncü çeyrek başında karmaşık bir görünüm sergilemektedir. Türk imalatçıların üçüncü en büyük ihracat pazarı olan Birleşik Krallık’ta üretim, güçlü bir şekilde ve bir önceki aya kıyasla daha yüksek hızda artış kaydetmiştir. Ancak Euro Bölgesi’nde durum biraz daha olumsuz bir tablo sergilemektedir. Türkiye’nin imalat sanayi ihracat pazarının yaklaşık yüzde 8’ini oluşturan Almanya’da iktisadi faaliyet üst üste ikinci ay gerilemiş ve daralmanın hız kazanması dikkat çekmiştir. Ayrıca Fransa, İtalya ve Hollanda’da da üretim düşüş göstermiştir. Buna karşılık, İspanya’da ekonomik aktivitenin güçlü bir şekilde artması, anketin görece olumlu gelişmesi olarak öne çıkmıştır.
Orta Avrupa’da ise imalat sektörü zorlu koşullarla karşılaşmaya devam etmektedir. Çek Cumhuriyeti, Polonya ve Romanya’da üretim Temmuz ayında düşüş kaydetmiştir. Rusya’da ise üretimin 17 ay boyunca ilk kez daraldığı Haziran ayının ardından Temmuz’da yeniden büyüme gerçekleşmiştir. Temmuz ayında anket kapsamında takip edilen ekonomiler içerisinde en hızlı üretim artışı kaydeden ülke, büyümenin güçlü seyrini koruduğu Hindistan olmuştur. Diğer yandan, yaşanan protestolar ve siyasi istikrarsızlık nedeniyle ekonomik aktivitenin ciddi şekilde sekteye uğradığı Kenya ise sert bir küçülmeye maruz kalmıştır.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İhracat İklimi Endeksi hakkında değerlendirmede bulunan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şu ifadeleri kullanmıştır: “Temmuz ayında ihracat ikliminin genel olarak iyileşmeyi sürdürmesine rağmen, bu görünüm, Türk imalatçılarının bazı önemli ihracat pazarlarında yaşanan trend ayrışmalarını maskeliyor. Firmalar, şimdilik ABD, Birleşik Krallık ve BAE pazarlarına yönelik satışlara odaklanmayı değerlendirebilirler; zira bu ülkelerde talep koşulları güçlü bir şekilde iyileşiyor. Ancak, Euro Bölgesi’nde bazı ekonomiler son birkaç ay içerisinde daralma bölgesine geri dönmüş durumda.”
Sonuç olarak, Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi, ulusal PMI anketlerindeki PMI üretim endekslerinin bir araya getirilerek ağırlıklandırılmasıyla hesaplanmaktadır. Ağırlıklar, ihracat pazarlarının Türk imalat sanayi ihracatından aldıkları paylara ilişkin istatistiklerle oluşturulmaktadır. Bu durum, Türk imalat sektörünün dış pazarlarla olan ilişkisini ve ihracat performansını daha iyi anlamak için önemli bir veri kaynağı oluşturmaktadır.
