Küresel Mali Piyasaların Durumu
Küresel mali piyasalar, geride bıraktığımız haftanın ikinci yarısında iyimser bir seyir izledi. Bu pozitif atmosferin ardında, ABD’den gelen ekonomik verilerin önemli bir etkisi olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Özellikle, Temmuz ayı ÜFE ve TÜFE enflasyonlarının beklentilerin biraz altında kalması, ardından Perşembe günü açıklanan güçlü perakende satış verisi, resesyon riskinin gündemden düşmesini sağladı ve piyasalar derin bir nefes aldı.
Hatırlanacağı üzere, kısa bir süre önce, FED’in faiz indirmekte geç kaldığı endişeleri ve şahin Japonya Merkez Bankası’nın kararları, piyasalarda panik havasının esmesine neden olmuştu. Ekonomik aktivite hakkında önemli ipuçları sunan ABD perakende satış verisinin son bir buçuk yılın en büyük artışını kaydetmesi, piyasaların korku endeksi VIX’in 15 seviyesinin altına gerilemesine yol açtı. Bu durum, risk iştahının yeniden artmış olduğunu göstermektedir; zira VIX, panik satışlarının etkili olduğu Kara Pazartesi’de 65 seviyesini test etmişti.
Temmuz ayında işsizlik oranının yaklaşık üç yılın en yüksek seviyesi olan %4,3’e çıkması, ekonominin resesyonda olduğu ya da gerilemeye yaklaştığı yönündeki korkuları artırdı. Ancak, haftanın son iş günü Chicago FED Başkanı Goolsbee’nin açıklamaları piyasalara destek verdi. Goolsbee, hayal kırıklığı yaratan istihdam verileri nedeniyle enflasyondan ziyade işgücü piyasasına ilişkin endişelerinin arttığını belirtti. Bloomberg News’e verdiği röportajda mevcut faiz oranlarının “çok kısıtlayıcı” olduğunu vurgularken, enflasyon ile işgücü piyasası riskleri arasındaki denge sorulduğunda, “Görünüşe göre, istihdam tarafıyla ilgili daha fazla endişeleniyorum” dedi. Bu açıklamalar, FED’in Eylül ayında faiz indirimine gideceği konusunda var olan iyimserliği daha da artırdı.
Bu sabah itibariyle, vadeli faiz kontratları, 18 Eylül olağan FED faiz toplantısına yönelik 25 baz puan faizi indirimine %74 ihtimal tanırken, yılın son üç toplantısına yönelik beklenti ise 100 baz puan olarak geçerliliğini koruyor (7 Kasım 25 baz puan, 18 Aralık 50 baz puan). Goolsbee’nin açıklamaları sonrası ABD Doları bir miktar daha zayıflarken, altının ons fiyatı ise haftanın kapanışına damgasını vurdu. 11 Mart tarihinde altının ons fiyatı 2,180 dolar seviyelerinde salınırken, 2,550 dolar seviyesini teknik anlamda ön plana çıkarmıştık. Son dönemlerde ise sürekli olarak altında yeni rekor seviyelerin pek de uzak olmadığını dile getirerek, iyimser beklentilerimizi canlı tutmaya çalıştık. Haftayı 2,500 doların üzerinde ve tüm zamanların zirvesinde kapatan ons altın, gözünü daha da yukarılara dikmiş durumda. Bundan sonraki süreçte sırasıyla 2,550, 2,700 ve uzun vadede 3,000 dolar hedeflerinin ufukta göründüğünü söyleyebiliriz.
Doların değer kaybına bağlı olarak EUR/USD paritesi 1,50 seviyesine ulaşarak yıl başından bu yana en yüksek seviyeye temas ederken, İngiliz Sterlini de benzer bir şekilde yeniden 1,2950 seviyesine yükseldi. Özellikle EUR/USD paritesinde 1,1250 seviyesi radarımıza girerken, GBP/USD paritesinde ise 1,3140 seviyesini takip edeceğiz.
Goolsbee’nin istihdam piyasasından gelen zayıf sinyale işaret etmesi, ekonomik aktivitenin görünümüne yönelik endişeleri bir kez daha hatırlattı ve hisse senetlerini bir miktar olumsuz etkiledi. ABD’de önde gelen endeksler, haftanın son iş gününü hafif yükselişle tamamladı. Özellikle son yedi seansı peş peşe yükselişle tamamlayan Nasdaq %12,5 artış kaydetti.
Türk mali piyasalarında ise USD/TRY kuru Cuma günü hafta sonu etkisi ile üç günlük fonlamanın da yardımıyla 33,70 seviyesine gelirken, hisse senetleri cephesinde var olan durgun görünüm korunmaya devam etti. Cuma gününü ana endeks %1,6 düşüşle kapatırken, son dört haftada %12 geriledi. TCMB’nin enflasyonu dizginlemek adına uyguladığı güçlü ‘antibiyotik’ tedavisi, bünyede yan etkilere yol açtı. Bu bağlamda, Türkiye’de ekonomik faaliyetlerdeki zayıflık veya ekonomiden gelen ivme kaybı, ana tema olmayı sürdürürken, şirket finansallarında bozulma veya reel ekonomiden gelen sinyallere paralel hisse senetleri satıcılı seyrini korumaya devam ediyor. CDS risk priminin ise 267 baz puan seviyelerinde dalgalandığını not edelim.
Yeni gün başlangıcında Asya piyasalarında sakin bir seyir gözlemleniyor. Japon Yeninin bir miktar değer kazanmasına bağlı olarak ihracat odaklı Japonya borsası Nikkei225 %0,4 aşağıda işlem görürken, diğer bölge borsalarında da benzer oranda artılar var. Hong Kong borsası Hang Seng %1 yükselişle ayrışırken, ABD borsalarının vadeli işlemlerinde de hafif artılar gözlemleniyor. Daha geniş bir açıdan bakarsak, Kara Pazartesi sonrası MSCI Dünya hisse senedi endeksi, kayıpların büyük bir bölümünü telafi ederek zirveden sadece %2 aşağıda işlem görüyor.
Yeni haftanın makroekonomik veri takvimi önemli ve yoğun görünüyor. Türkiye cephesinde TCMB’nin Ağustos ayı olağan PPK toplantısında faiz oranlarını sabit tutması beklenirken, karar ile birlikte açıklanacak politika metnini dikkatle irdeleyeceğiz. Reel sektörde beliren sorunlar nedeniyle, Mart ayından bu yana %50 seviyesinde sabit seyreden politika faizinde yılın son aylarında bebek adımları ile de olsa faiz indirimlerini görebileceğimizi düşünüyoruz. Küresel cephede ise gözler, zayıflama emareleri sergileyen ABD istihdam verileri sonrasında 22-24 tarihlerinde Jackson Hole kasabasında yapılacak merkez bankacılarının toplantısına çevrildi. FED Başkanı Powell’ın toplantıda faiz indirim sinyali vermesi bekleniyor. Dönemin FED Başkanı Bernanke’nin parasal gevşeme sinyalini Jackson Hole toplantısında vermesi, bu toplantının başka bir gözle takip edilmesini sağlıyor. Jackson Hole öncesinde, Çarşamba günü, FED’in son faiz toplantısının tutanakları da piyasalar tarafından yakından takip edilecektir.
Bültenimizi tamamlamadan önce dönelim manşetimize… Sıkı bir blues ve rock dinleyicisi olarak, John Lee Hooker’ın “Boom Boom” adlı şarkısını her zaman çok severim. Altının bu sabah açılış seviyesini görünce, sabahın erken saatlerinde kendimi Boom Boom Boom şarkısını mırıldanırken buldum. Şarkı, temel olarak bir adamın bir kadına duyduğu hayranlığı dile getiriyor. Eğlenceli ve biraz da flörtöz bir şekilde hislerini anlattığı şarkının “boom boom boom boom” nakaratı, çekim gücünün ritmik kalp atışını ve ‘onu’ gördüğünde hissettiği güçlü duyguların yoğunluğunu etkili bir şekilde iletiyor. Altın için yaşadığım duyguları bugün en güzel özetleyen şarkı işte bu…
Yazar: Emre Değirmencioğlu, Kıbrıs İktisat Bankası Hazine Grup Müdürü
