Türkiye’deki Gelir Dağılımı Sorunları ve Çözüm Önerileri
Türk-Alman Üniversitesi’nden İktisatçı Prof. Dr. Aykut Kibritçioğlu tarafından gerçekleştirilen yeni araştırma, Türkiye’deki maaş ve ücretlerin hızla asgari ücret seviyesine yaklaştığını ve bu durumun gelir dağılımında ciddi sorunlara yol açtığını ortaya koymuştur. Bu çalışma, özellikle son yıllarda artan enflasyonun etkisiyle asgari ücretin yükseltildiğini, ancak diğer maaş ve ücret gruplarının bu artışa uyum sağlayamadığını vurgulamaktadır. Bu durum, geniş bir kesimde reel gelir kaybına ve maddi zorluklara neden olmaktadır.
Prof. Dr. Kibritçioğlu’nun araştırmasında, kamu çalışanları, akademisyenler, imalat sanayi işçileri ve SGK emeklileri gibi farklı gelir gruplarının maaşlarının asgari ücret ve kişi başına düşen milli gelir (GSYİH) ile ilişkisi detaylı bir şekilde incelenmiştir. Araştırmanın sonuçları, 2000’li yıllardan itibaren, özellikle 2014 yılından itibaren maaşların genel olarak asgari ücret seviyesine gerilediğini ve bazı durumlarda bu seviyenin de altına düştüğünü göstermektedir. Bu olumsuz gelişmeler, çalışanların yaşam standartlarını ciddi şekilde etkilemiş ve toplumsal huzursuzluklara yol açmıştır.
Gelir Dağılımındaki Adaletsizlikler
Araştırma, özellikle emeklilerin aylıklarının ve imalat sanayi ile kamu çalışanlarının maaşlarının asgari ücretin yanı sıra kişi başına düşen milli gelirin de altında kaldığını ortaya koymaktadır. Bu olumsuz durum, aylıkları dikkate alınan yaklaşık 20 milyon aktif ve pasif SGK sigortalısını kapsamaktadır. Böylece, Türkiye’de gelir dağılımındaki adaletsizlikler, toplumun geniş kesimlerini etkileyen bir sorun haline gelmektedir.
Çoklu Asgari Ücret Sistemi Önerisi
Prof. Dr. Kibritçioğlu, mevcut sosyal güvenlik ve asgari ücret sisteminin yeniden ele alınarak çalışanlar lehine reforma tabi tutulması gerektiğini savunmaktadır. Çalışmasında, daha adil bir gelir dağılımı sağlamak amacıyla “çoklu asgari ücret sistemi” gibi yenilikçi politikaların uygulanmasını önermektedir. Bu sistem, farklı unvanlar ve gerekli vasıflar için farklı asgari ücretler belirlemeyi ve bu ücretleri enflasyon ile kişi başına ekonomik büyüme oranlarına göre düzenli olarak güncellemeyi öngörmektedir.
Örneğin, Türkiye’deki kamu ve vakıf üniversitelerinde akademik unvanlara göre kurulacak bir pilot maaş skalası, bu sistemin ekonomi genelinde uygulanabilirliği konusunda örnek teşkil edebilir. Böylece, her sektördeki çalışanların yeteneklerine ve uzmanlık alanlarına göre daha adil bir ücretlendirme sağlanabilir.
Sendikal Hakların Güçlendirilmesi
Ayrıca, araştırma sendikal hakların güçlendirilmesi gerektiğine de dikkat çekmektedir. Çalışanların daha adil bir ücret pazarlığı yapabilmesi için sendikaların güçlendirilmesi ve mevcut engellerin kaldırılması gerektiği vurgulanmaktadır. Sendikaların etkinliği artırılmadığı sürece, çalışanların ekonomik refahı ve hakları korunamayacaktır. Bu bağlamda, sendikaların daha fazla yetki ve imkana sahip olması gerektiği de belirtilmektedir.
Köklü Değişikliklere İhtiyaç Var
Sonuç olarak, bu çalışma, Türkiye’de geniş bir kesimin ekonomik refahını artırmak ve gelir dağılımını iyileştirmek için köklü değişikliklerin gerekliliğini ortaya koymaktadır. Asgari ücretle çalışanların yanı sıra diğer gelir gruplarının da hak ettikleri düzeyde gelir elde edebilmeleri için atılacak adımlar, ülke genelinde daha sürdürülebilir bir ekonomik yapının inşası açısından büyük önem taşımaktadır.
Bu bağlamda, önerilen çoklu asgari ücret sistemi ve sendikal hakların güçlendirilmesi, Türkiye’deki gelir dağılımı sorunlarının çözümünde kritik bir rol oynamaktadır. Ekonomik adaletin sağlanabilmesi için bu tür reformların hayata geçirilmesi kaçınılmaz görünmektedir.
